Enjeksiyon Makinelerinde Kazaya Neden Olabilecek Faktörler
1992-1996 yılları arasında Yaralanma, Hastalık ve Tehlikeli Olayların Raporlanması Mevzuatı (RIDDOR) kapsamında HSE’ye raporlanmış enjeksiyon kalıplama makinelerinde 377 adet kaza bulunmaktadır. 1986-1996 yılları arasında HSE müfettişleri tarafından enjeksiyon kalıplama makinelerinde 200’ün üzerinde kaza incelenmiştir. Kazaya sebep olan makine aksamları ve kaza türlerine bakıldığında; bölgelerde, itici pimler, yanık ve sıcak parça sıçraması, ön muhafaza, üst muhafaza, boşaltma bölgesi, mengene bölgesi, arka muhafaza ve diğer kısımlar olmak üzere normal operasyon noktasında 158 ve ayarlama/bakım noktasında 68 toplamda 200?ün üzerinde sebep tespit edilmiştir. Daha detaylı analiz, kazaların çoğunun sebebinin şunlar olduğunu göstermiştir :
- Yetersiz emniyet tertibatının takılmış olması,
- Emniyet tertibatının sökülmüş veya onarılmadan kalmış olması,
- Emniyet tertibatının genelde ayar işlemi için devreden çıkarılması
Enjeksiyon makinelerinde işlem noktası, sıkışma noktaları, nip yerleri ve döner parçalar enjeksiyon makinelerindeki mekanik tehlike kaynaklarıdır. Bu makinelerde kazalara neden olabilecek mekanik tehlikeler ve alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanabilir:
- Eller veya diğer uzuvlar makine çalışırken kalıp parçaları veya diğer tehlikeli bölgeler arasına girerse yaralanmalar veya ampütasyonlar meydana gelebilmektedir. Bu durum, operatör veya başka kişiler tarafından aşağıda belirtilen maddeler yapılırken meydana gelmektedir:
- Sıkışmış bir parçayı çıkarmak için makinenin içine erişmek (örneğin, interloklar sökülmüş veya baypas edilmişken),
- Muhafazaların etrafından, altından veya üzerinden bilerek veya bilmeden tehlikeli bölgelere erişmek,
- Eksik veya çalışmayan muhafazalar veya interloklara sahip bir makineyi çalıştırmak,
- Ekipmanı iyi tanımamak,
- Isınmış kovanla temas sonucu cilt yanıkları veya sıcak plastik sıçraması ve gazlar/buharlardan kaynaklı yanıklar,
- Besleme ağzına sıkışmış malzemeleri çıkarırken makineye eller veya uzuvların kıstırılması,
- Malzeme besleme bölgesinde kayma, sendeleme ve düşmeler.
Alınması gereken önlemler şunlardır
- Makine normal üretimdeyken operatörün hareketli parçalara erişimini engelleyecek bir operatör (güvenlik) kapağı olmalı; kapak açıkken kalıbın kapanmasını önleyen interloklar (mekanik, elektrik, hidrolik) kullanılmalı,
- Güvenlik interlok cihazını sökülmemeli, değiştirilmemeli veya baypas edilmemeli,
- Bir muhafaza etrafından, altından veya üstünden uzanmaya çalışılmamalı,
- Zeminde ayakta duran bir kişi makine üzerinden kalıp bölgesine uzanabiliyorsa sabit veya interloklu bir üst muhafaza monte edilmeli,
- Operatör kapağı üzerinden kalıp boşluğuna erişin ve normal çalışma esnasında sabit muhafaza sökülmemeli,
- Enjeksiyon kalıplama makinesini kullanacak tüm çalışanlar güvenlikle ilgili tehlikeler ve makine özellikleri hakkında eğitim verilmeli,
- Makinenin servis ve bakım işleminden önce etiketleme/kilitleme uygulanmalı,
- Enjeksiyon ünitesi ve termal tehlike oluşturan diğer erişebilir parçalar izole edilmeli
veya muhafaza altına alınmalı, - Sıcak parçaların açıkta durması gereken yerlere uyarı levhaları yerleştirilmeli,
- Besleme ağzına ya sabit bir muhafaza (genelde bir ızgara) veya mesafe muhafazası (genellikle besleme hunisi) yerleştirilmeli; eller besleme ağzı içine sokulmamalıdır.
- Gerekiyorsa ısıya dayanıklı eldiven, göz/yüz koruması gibi uygun kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanılmalı,
- Huniye veya besleme ağzı bölgesine erişmek için bir merdiven, platform veya diğer güvenli yöntemler kullanılmalı; makineye tırmanmaya çalışılmamalıdır.
